
Współrzędne eliptyczne (całki podwójne)
Krystian Karczyński
Założyciel i szef serwisu eTrapez.
Magister matematyki Politechniki Poznańskiej. Korepetytor matematyki z wieloletnim stażem. Twórca pierwszych Kursów eTrapez, które zdobyły ogromną popularność wśród studentów w całej Polsce.
Mieszka w Szczecinie. Lubi spacery po lesie, plażowanie i kajaki.
Bywają w życiu takie sytuacje, kiedy obszarem całkowania w całce podwójnej jest elipsa….
Co wtedy?
Współrzędne eliptyczne
Zgrabną metodą rozwiązania jest najczęściej zastosowanie tzw. współrzędnych eliptycznych. To coś takiego jak współrzędne biegunowe, mechanizm działania jest zupełnie podobny, tylko co innego podstawiasz za x i za y i inny jest jakobian. Interpretacja ‘r’ także jest inna. No podsumowując, jeśli umiesz przechodzić na współrzędne biegunowe (a robi się to najczęściej kiedy obszarem całkowania jest koło) to bez trudu załapiesz też eliptyczne.
Mamy więc całkę: i obszar całkowania ograniczony elipsą o środku w początku układu współrzędnych, której równanie jest:
. Niech tam po prawej stronie równania elipsy będzie na pewno 1-ka, dobra? Jakby była na przykład 9 możesz ją łatwo zrobić, dzieląc obie strony równania przez 9.
Obszar całkowania narysowany wygląda tak:
Co oznaczają a i b każdy widzi na rysunku. Trzeba uważać, bo jak w równaniu elipsy jest w mianowniku pod
No i teraz mając taką “czystą” sytuację przechodzimy na współrzędne eliptyczne, podstawiając:
Znaczenie zmiennych we współrzędnych eliptycznych
Kąt
Jakobian
Jakobian we współrzędnych eliptycznych równy jest
Pamiętając o jakobianie przechodzimy więc na całkę we współrzędnych eliptycznych:
Tylko brać i liczyć.
Przykład
Oblicz całkę
Zgodnie z powyższym schematem podstawiamy:
Bierzemy obszar całkowania:
I liczymy całeczkę:
Co już jest oczywiście formalnością 🙂
Co słychać ogólnie?
Co do spraw ogólnych, w tej chwili pracuję nad Kursem Całek Wielokrotnych, a w marcu będę pokazywał na blogu trochę fajnych narzędzi ułatwiających mocno pracę nad tymi całkami. Będą to na przykład bajerancki kalkulator online do całek podwójnych i fajny program do dwu i trzy wymiarowych wykresów funkcji.
Zachęcam więc do zaglądania na bloga i zapisywania na newsletter, pozdrawiam i sukcesów w bojach z całkami podwójnymi!
Bestsellery w tym miesiącu
-
Kurs Statystyka
Prawdopodobieństwo, Statystyka, Ekonometria / Autor: 39,00 zł Dodaj do koszyka -
Kurs Całki Wielokrotne
Analiza / Autor: 39,00 zł Dodaj do koszyka -
Kurs Ekonometria
Ekonometria / Autor: 39,00 zł Dodaj do koszyka -
Kurs Macierze
Algebra / Autor: 39,00 zł Dodaj do koszyka -
Kurs Funkcje Wielu Zmiennych
Analiza / Autor: 39,00 zł Dodaj do koszyka
Szukasz korepetycji z matematyki na poziomie studiów lub szkoły średniej? A może potrzebujesz kursu, który przygotuje Cię do matury?
Jesteśmy ekipą eTrapez. Uczymy matematyki w sposób jasny, prosty i bardzo dokładny - trafimy nawet do najbardziej opornego na wiedzę.
Stworzyliśmy tłumaczone zrozumiałym językiem Kursy video do pobrania na komputer, tablet czy telefon. Włączasz nagranie, oglądasz i słuchasz, jak na korepetycjach. O dowolnej porze dnia i nocy.
Czy ktoś mógłby mi pomóc z wyznaczeniem przedziału fi w takim przykładzie : {(x,y) należy do R^2, x^2 + y^2 <= 4x}? Wiem, że będzie to koło o środku (2,0) i promieniu 2, ale nie wiem jakie będzie fi. Czy może być od -\pi/2 do pi/2?
nie rozumiem tego mamy całkować po elipsie a całkujemy po kole o promieniu 1…. we współrzędnych biegunowych promień elipsy zależy od kąta i zmienia się od 0 do r=a*b/sqrt(a^2*sin^2(fi)+b^2*cos^2(fi)) ( jest jeszcze inna wersja tego wzoru z kwadratem mikośrodu http://pl.wikipedia.org/wiki/Elipsa
a jak rozwiązać całkę potrójną, w której jedną ‘płaszczyzną’ jest elipsa? Próbowałem rozwiązywać to przy pomocy współrzędnych walcowych, ale nie potrafię określić jak zmienia się promień…
chodzi mi o to, czy też można na przykład przyjąć, że promień zmienia się w granicach od 0 do 1? dla równania 1=(x^2)/4 + y^2 ?
Mam w zadaniu obliczyć obj. bryły ograniczonej powierzchniami x^2/4 + y^2/9 + z = 1 oraz z=0. Wnioskuję, że mam policzyć połowę obj. tej elipsy. Zastanawia mnie tylko co mam zrobić z tym “z” w równaniu elipsy. Bardzo proszę o pomoc
A co wtedy gdy elipsa (obszar calkowania) jest “przesuniety” i jej srodek nie jest w poczatku uklady wspolrzednych? Jak wtedy beda zmienialy sie r i fi?
Możesz sobie podstawić (x’ = x – przesunięcie x) oraz (y’ = y – przesunięcie y) i postępować dalej jak wyżej, ale ze zmiennymi x’ i y’. Na koniec wystarczy podstawić z powrotem.